دینام پژو 206
دینام (Alternator) یا ژنراتور، تولیدکننده برق است که وظیفه شارژ باتری خودرو را برعهده دارد و در صورت خرابی دینام خودرو باتری ماشین در مدت کوتاهی تخلیه خواهد شد.
در واقع وظیفه باطری تنها تهیه برق در هنگام استارت زدن یا روشن نبودن ماشین شماست و برق رسانی به نقاط مختلف قطعات برقی ماشین در حین روشن بودن، توسط دینام انجام می‌شود.
از آنجائیکه دینام (قطعه ای استوانه ای با بدنه آلومینیومی و معمولا در کنار موتور زیر پمپ هیدرولیک) توسط یک تسمه شیاری در مدار چرخش موتور قرار میگیرد، همواره باید این تسمه در فواصل منظم بازدید شود تا از اره شدن آن به طور ناگهانی و در نتیجه خالی شدن شارژ باتری جلوگیری کرد.
علت جایگزینی دینام های جریان مستقیم با آلترناتور
یکی از معایب جریان مستقیم این است که این در دورهای پائین موتور، قادر به شارژ باطری نمی باشند. امروزه مصرف کننده‌های برقی در خودرو زیاد شده است؛ ترافیک شهرها باعث می‌شود که موتور یک اتومبیل مدتها در جا کار کند و در این حالت دور پایین است با این شرایط جریان مستقیم نمی تواند جوابگوی شارژ باطری باشد.
در نتیجه دینامهای جریان مستقیم از رده خارج شده و از دینامهای آلترناتور استفاده می‌شود اساس کار دینامهای آلترناتور مانند دینامهای جریان مستقیم است.
در دینامهای آلترناتور نیز بر اثر قطع خطوط قوای مغناطیسی جریان القائی بوجود می‌آید ولی با این تفاوت که در دینامهای جریان مستقیم، آهن رباها به بدنه دینام پیچ و ثابت شده بود و سیم پیچهای تولید جریان داخل حوزه مغناطیسی حرکت می‌کردند در حالیکه در دینامهای آلترناتور آهن ربا دوار است و سیم پیچهای تولید جریان ثابت می‌باشند آهن ربای دوار را روتور و سیم پیچ ثابت را استاتور میگویند.
اجزای دینام و قطعات و ساختار آن
قطعات شامل اجزای مهمی است که هر کدام از آنها در طرز کار آن تاثیر زیادی دارند. برای آشنایی با نحوه کار دینام ماشین ابتدا باید اجزای آن را بشناسید.
- -مجموعه ای ثابت از سیم پیچ که آن را استاتور می‌نامند
- -یک سیم پیچ الکتریکی متحرک که آن را روتور می‌نامند
- -آفتامات (رگلاتور)
- -یک سو کننده ولتاژ (دیود)
- -تعدادی جاروبک جهت حفظ نمودن ارتباط الکتریکی با موتور
موارد بیان شده در بالا همگی در یک پوشش آلومینومی مستقر گردیده اند. البته قرقره از این قاعده مستثنا است.
استاتور
استاتور یا بالشتک یکی از قطعات اصلی خودرو است که از هسته و سیم پیچ تشکیل شده است. هسته استاتور دارای چندین لایه میباشد که از حلقه‌های شیار دار نازک آهنی همراه با عایق مخصوص ساخته شده است.
معمولا تعدادی از حلقه‌های آهنی مخصوص استاتور که دارای لایه بسیار نازکی از عایق مخصوص هستند به وسیله پرچ یا خار مخصوص روی هم سوار شده و هسته اصلی استاتور یا بالشتک دینام را تشکیل می‌دهند.
استاتور دارای سیم پیچی مرکب است که متشکل از چندین دسته یا حلقه سیم پیچ میباشد که لابلای شیارهای مخصوص هسته استاتور قرار می‌گیرند.
تعداد دسته‌های سیم پیچ، قطر و نوع سیم و تعداد دور سیم پیچی در هر دسته یا حلقه از سیم پیچی استاتور در دینامهای مختلف بسیار متفاوت و تعیین کننده است. دسته‌های سیم پیچ معمولا در سه یا چهار نقطه به هم متصل می‌شوند که به آن سربندی میگویند.
استاتور در محیط خارجی دینام قرار میگیرد و با چرخش روتور در مرکز استاتور، عبور خطوط مغناطیسی آرمیچر از بین سیم پیچهای استاتور باعث به حرکت در آمدن الکترون در سیم پیچها و اختلاف پتانسیل الکتریکی بین نقاط اتصال سیم پیچها که خروجی استاتور هستند می‌شود.
جریان الکتریکی تولید شده در استاتور که به شکل اختلاف فاز بین اتصالات خروجی استاتور وجود دارد متناوب است که فرکانس آن به دور آرمیچر بستگی دارد.
برای شارژ باطری اتومبیل و مصرف مدارات الکتریکی و الکترونیکی اتومبیل جریان DC یا مستقیم با ولتاژ ثابت مورد نیاز است، از این رو خروجی استاتور وارد بخش یکسوکننده و تثبیت‌کننده می‌شود.
آرمیچر (روتور)
آرمیچر یا روتور قطعه مغناطیسی مرکزی است که از یک محور یا شفت اصلی فولادی و پوسته پنجه ای شکل آهنی ساخته شده است و در مرکز استاتور حول محور خود می‌چرخد.
آرمیچر معمولا دارای یک دسته سیم پیچ است که بطور منظم بدور محور اصلی آرمیچر بر روی یک قالب نازک پلاستیکی یا کائوچویی پیچیده شده است. سیم پیچی آرمیچر معمولا دارای دو سر است که از لای دسته سیم پیچ و پوسته بیرون آمده و به حلقه‌های مسی که کلکتور نام دارد متصل می‌شود.
دور سیم پیچ آرمیچر را هسته ای آهنی دو یا چند تکه فرا گرفته که به شکل قطعات V شکل در کنار هم قرار گرفته اند. وظیفه آرمیچر تولید نیروی مغناطیسی است. نیروی مغناطیسی آرمیچر بوسیله حرکت جریان الکتریکی باطری اتومبیل در سیم پیچ آرمیچر تولید می‌شود،
چرخش آرمیچر باعث عبور خطوط مغناطیسی آرمیچر در سیم پیچهای استاتور یا همان بالشتک شده و جریان الکتریکی را در سیم پیچهای بالشتک به حرکت در می‌آورد.
بنابر این می‌توان گفت توان الکتریکی تولید شده در استاتور تا حد زیادی به مقدار نیروی مغناطیسی آرمیچر وابسته است، به همین خاطر یک رگلاتور الکتریکی که به آن آفتامات نیز میگویند دائما جریان الکتریکی ورودی آرمیچر را کنترل میکند تا ولتاژ و جریان خروجی استاتور را در حد معینی نگاه دارد.
آفتامات (رگلاتور )
رگلاتور آفتامات نیز نامیده می‌شود. وظیفه آن در کنترل جریان الکتریکی ورودی آرمیچر است.
از آنجا که مقدار توان الکتریکی تولید شده در استاتور به نیروی مغناطیسی آرمیچر وابسته است، آفتامات با کنترل جریان ورودی آرمیچر بطور مستقیم بر توان خروجی دینام تاثیر می‌گذارد.
به این ترتیب آفتامات همواره بر توان الکتریکی خروجی نظارت دارد.
واحد یکسوساز (دیود)
واحد یکسوساز که تعمیرکاران به آن دیود دینام نیز میگویند، یکی از قطعات دینام است. جریان الکتریکی تولید شده در استاتور بصورت چندین فاز متناوب یا AC است که به دلیل تغییر دور موتور، دارای فرکانسی متغییر است.
جریان خروجی متناوب استاتور وارد دیودهای واحد یکسوساز شده و به جریان DC تبدیل می‌شود. معمولا از چند پل دیودی برای یکسوسازی جریان استفاده می‌شود که تعداد دیودهای آن به تعداد خروجی‌های استاتور بستگی دارد.
دیودهای تشکیل دهنده واحد یکسوساز بدلیل عبور دادن جریان بالا حرارت زیادی تولید کرده و به همین خاطر بر روی صفحات خنک کننده آلومینیومی نصب می‌شوند که به آنها هیت سینک میگویند.
تعداد دیودهای واحد یکسوساز در اتومبیل‌های مختلف قدیمی و جدید بسیار متفاوت است که حداقل از یک پل دیودی با چهار دیود تشکیل شده است .
نحوه کار دینام پژو 206
از یک روتور چرخان در میدان مغناطیسی تشکیل می‌شود. دینام عهده‌دار شارژ باتری خودرو است و نیروی لازم برای سایر تجهیزات برقی را نیز فراهم میکند.
این قطعه نیروی مورد نیاز برای دوران را توسط تسمه از موتور دریافت میکند. از آنجایی که عملکرد به قطعات دیگر وابسته است و خود نیروی سایر قطعات رو تأمین میکند خرابی تجهیزاتی مانند موتور و تسمه‌ها علاوه بر دینام بر عملکرد سایر قطعات نیز تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین گاهی علت خرابی دینام خودرو را باید در سایر قطعات جستجو کرد.
خروجی برق خودرو بین 13 تا 14.5 ولت است و به‌گونه‌ای طراحی شده است که آن را در یک سطح ثابت نگاه دارد. روشن بودن تجهیزات برقی مانند پخش، برف پاک کن، گرم‌کن صندلی و شیشه‌ها و کولر موجب می‌شوند تا دینام برای تأمین جریان مورد نیاز آنها بیشتر کار کند.
حال اگر ولتاژی بیش‌ازحد نیاز یا کمتر از آن تولید کند چراغ هشداردهنده روشن می‌شود.
عوامل و دلایل خرابی دینام پژو 206
خرابی یا سوختن آلترناتور از رایج‌ترین مشکلات برقی خودرو میباشد. با خراب شدن دینام پس از مدت زمان کوتاهی خودرو از حرکت باز خواهد ایستاد، زیرا ادامه حرکت مستلزم رسیدن برق به قسمت‌های مختلف موتور از جمله شمع‌ها میباشد. اکثر خرابی مربوط به سوختن دیود و یا سیم‌پیچی آرمیچر و یا استاتور است.
با توجه به این که توسط تسمه به مدار چرخش موتور متصل می‌شود باید به طور منظم مورد بازدید قرار گیرد و در صورت وجود پارگی در تسمه فورا یک تسمه جدید جایگزین آن شود.
همچنین در فصول گرم سال که باعث بالا رفتن درجه حرارت موتور و به مدار آمدن دور فن ثانویه با حداکثر دور می‌گردد و نیز به دلیل روشن بودن مداوم کولر خودرو فشار بیشتری وارد می‌شود و احتمال خرابی آن نیز افزایش می‌یابد.
استفاده از کولر خودرو و قرار دادن دور فن کولر در دور حداکثر و ترافیک سنگین شهرها باعث کاهش سرعت خودرو و در نتیجه باعث کاهش دور موتور شده که نتیجه آن پایین آمدن قدرت تولید برق دینام می‌گردد.
وسایل برقی ماشین وقتی با حداکثر ظرفیت خود کار می‌کنند باعث مصرف ذخیره برق باطری می‌گردنند. این کمبود برق را باید جبران نماید. به‌دلیل پایین آمدن دور موتور،دیگر توان مداوم شارژ باطری را نداشته و برق وسایل تامین می‌گردد که باعث فشار مضاعف و در نهایت اگر این مدت زمان طولانی باشد باعث سوختن دینام می‌گردد.
اما به طور کلی مهمترین عوامل خرابی دینام خودرو به شرح زیر هستند:
- تمام شدن زغال که با تعویض زغال‌ها مجددا می‌توان از دینام استفاده کرد.
- سوختن سیم پیچهای داخلی که گاهی با تعویض آنها باز هم به کار خواهد افتاد
- خرابی آفتامات که وظیفه تنظیم برق را بر عهده دارد و موجب از کار افتادن دینام می‌شود
سخن آخر
برای مشاوره بیشتر یا خرید محصول میتوانید با شماره 09353027642 از طریق تلگرام یا واتساپ در تماس باشید.
کیمیا گستر با بیش از 25 سال سابقه در زمینه بلبرینگ و بیرینگ آماده پاسخگویی به سوالات شماست.
بررسی ها
هنوز هیچ بررسی وجود ندارد.